محمد سادات حسینی

سیب زمینی به عنوان یکی از محصولات استراتژیک در امنیت غذایی محسوب می شود. مرسوم ترین راه تکثیر و کشت این گیاه به صورت غیر جنسی و یا استفاده از بذور غده ای (غده چه ها و ریزغده ها) می باشد. تقاضا برای استفاده از ریزغده ها به دلیل عملکرد بالا و مزیت های تکثیر به شدت رو به افزایش است. این پژوهش با هدف بررسی اثر تنش دمایی در القای ریزغده زایی و ویژگی های مرتبط با آن انجام پذیرفت. به همین منظور از تیمارهای مختلف گرمایی (40، 45 و 50 درجه سانتیگراد) در سه بازه زمانی (0.5، 1 و 2 ساعت) و همچنین تیمار سرمایی (1 و 4 درجه سانتیگراد) در سه دوره زمانی (4، 8 و 12 ساعت) در مقایسه با تیمار شاهدبه عنوان پیش تیمار ریزغده زایی استفاده گردید و سپس شاخص هایی همچون قطر و وزن تر و خشک ریزنمونه، قطر غده، وزن تر و خشک غده، درصد زیست توده، تعداد غده، درجه و درصد غده زایی اندازه گیری شد. صرف نظر از دوره های زمانی، تنش گرمایی تاثیر معنی داری بر رشد ریز نمونه در طول دوره ریزغده زایی داشت و موجب افزایش وزن تر ریزنمونه، قطر ریزنمونه و همچنین افزایش درجه غده زایی شد، درحالیکه سرما تاثیری بیشتری بر فرایند ریزغده زایی داشت و باعث افزایش وزن خشک غده ها و تعداد غده های تولید شده در شرایط درون شیشه ای شد. نتایج این پژوهش نشان داد، قرار دادن ریزنمونه های گره سیب زمینی در دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت 8 ساعت موجب افزایش معنی دار تعداد غده های القاء شده و همچنین وزن تر و خشک غده ها می شود.