محمدرضا کماندار

رازیانه با نام عمومی فنل و نام علمی فونیکولوم ولگار از خانواده چتریان میباشد. این گیاه علفی، معطر و دارای خواص دارویی است که در مناطق زیادی از اروپا، مدیترانه، آسیا میروید و در صنایع غذایی، دارویی و عطرسازی مورد استفاده قرار میگیرد. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر فناوری امواج فراصوت بر ترکیبات فنولی دانه رازیانه انجام شد. بدین منظور، دانه رسیده رازیانه در رطوبت 20 درصد بر مبنای ماده تر، در زمان های متفاوت ) 0 ، 15 و 30 دقیقه( در معرض توانهای متفاوت امواج فراصوت هوابرد ) 0 ، 45 ، 90 ، 135 و 180 وات( قرار گرفت. عصارهگیری به روش خیساندن انجام شد؛ مقدار 2 گرم از پودر دانه به بشر انتقال داده شد و به آن 40 میلی لیتر متانول اضافه و در دمای اتاق، نگه داشته شد. به منظور بهتر انجام شدن عصارهگیری، گاهی ظرف نمونه تکان داده میشد. پس از گذشت 7 روز، عصاره با کاغذ صافی، صاف و خشک گردید. محتوای فنول توسط فولین سیکالتو اندازهگیری شد. پودر دانه رازیانه با 75 / 0 میلیلیتر فولین سیکالتو ) 10 % وزنی در آب مقطر( مخلوط شده و به مدت 10 دقیقه در مکان تاریک و در دمای محیط نگهداری شد. سپس 75 / 0 میلی لیتر کربنات سدیم با غلظت 2 / 0 درصد به محلول اضافه و مخلوط به مدت یک ساعت در یک مکان تاریک قرار گرفت. میزان جذب در طول موج 765 نانومتر اندازهگیری شد. مقادیر فنول از طریق یک منحنی کالیبراسیون تهیه شد با یک سری استانداردهای اسیدگالیک ) 50،25 و 100 میکروگرم بر میلیلیتر( تعیین شد. نتایج به صورت میلیگرم معادل اسیدگالیک در هر میلیلیتر وزن رازیانه بیان شد. نتایج نشان داد که میزان ترکیبات فنولی رازیانه با افزایش زمان اعمال امواج فراصوت و افزایش توان فراصوت افزایش مییابد بطوریکه بیشترین مقدار ترکیبات فنول استخراج شده در توان فراصوت 180 وات و زمان 30 دقیقه اعمال فراصوت به دست آمد. بررسیها نشان میدهد که ارتعاش ایجاده شده توسط امواج فراصوت ترکهای ریزی بر روی بدنه بذر یجاد میکند که این شیارها به استخراج مواد موثره از جمله ترکیبات فنولی از دانه کمک میکند.