چکیده
مقدمه: روی نقش مهمی در متابولیسم، بهبود سلامت و افزایش تولید دام های نشخوارکننده دارد و کمبود آن باعث کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی می شود. هدف: بررسی تأثیر سطوح مختلف انواع مکمل های روی )معدنی، آلی و نانو( بر برخی متابولیت های خونی و فراسنجه های تخمیری شکمبة بره های نژاد بلوچی بود. روش کار: این آزمایش بر روی 24 رأس برة نر نژاد بلوچی )با سن سه تا چهار ماه و میانگین وزن 20±2 کیلوگرم( در قالب طرح کاملاًً تصادفی با چهار تیمار و شش تکرار ب همدت 70 روز انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ) 1( جیرة غذایی پایه بدون مکمل روی )شاهد(، ) 2( جیره با 100 میلی گرم اکسید روی، ) 3( جیره با 25 میلی گرم نانو اکسید روی و ) 4( جیره با 50 میلی گرم روی متیونین همه در هر کیلوگرم ماده خشک خوراک بودند. یافته ها: در بین تیمارها از نظر غلظت گلوکز، پروتئین کل، آلبومبن، اوره،تر یگلیسرید، کلسترول، HDL ،LDL ، نسبت LDL/HDL ، کلسیم، فسفر و مس سرم اختلاف معنا داری وجود نداشت ) 05 / P<0 (. غلظت روی در تیمارهای مکمل نسبت به شاهد و غلظت هورمون های تیروئیدی ) 3T و 4T ( در سرم خون تیمارهای سه و چهار افزایش یافت و غلظت آهن و مالون دی آلدئید پلاسما خون بره های تغذیه شده با نانواکسید روی نسبت به دیگر تیمارها کاهش یافت ) 05 / P>0 (. همچنین غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه در تیمارهای سه و چهار کاهش و کل اسیدهای چرب فرّّار و نسبت استات به پروپیونات در این تیمارها نسبت به تیمار شاهد و دوم ب هطور معنا داری افزایش یافت ) 05 / P>0 (. نتیجه گیری: با توجه به کاهش نیتروژن آمونیاکی شکمبه و افزایش اسیدهای چرب فرّّار و هورمون های تیروئیدی در خون، استفاده از مکمل آلی روی متیونین و نانواکسید روی به جای اکسید روی در جیرة بره های نژاد بلوچی توصیه می شود.