امیر موسائی

با توجه به محدودیت در کاربردهای غیر درمانی آنتی بیوتیکها بعنوان افزودنی در جیره نشخوارکنندگان در بسیاری از کشورهای دنیا، محققان به دنبال جایگزین های مناسبی برای آن ها هستند. گیاهان دارویی بعنوان یکی از گزینه های جایگزینی آنتی بیوتیک ها پیشنهاد شده است. گیاهان دارویی به واسطه وجود متابولیت های ثانویه )ترکیبات فنولیک، روغن های ضروری و غیره( دارای اثرات ضد میکروبی بوده و قادر به حذف برخی پاتوژن ها در روده کوچک و تغییر تخمیر میکروبی در شکمبه نشخوارکنندگان می باشند. یکی از اثرات مفید آن ها، امکان کاهش تولید گاز متان به عنوان یک گاز گلخانه ای می باشد که علاوه بر افزایش بازده استفاده از انرژی در دام ها، فواید زیست محیطی نیز دارد. این اثر گیاهان دارویی هم از طریق کاهش جمعیت پروتوزوا به عنوان میکروارگانیسم های هم زیست با متانوژن ها و هم از طریق تغییر در متابولیسم هیدروژن صورت می گیرد. تانن ها، ساپونین و برخی از اسانس ها مانند تیمول، کارواکرول، یوجنول و غیره در پژوهش های مختلف مورد آزمایش قرار گرفته اند که تغییر در تخمیر میکروبی و متابولیت های حاصل از آن گزارش شده است، با وجود این، بسته به نوع گیاه دارویی یا ترکیب عصاره آن و دُز مورد استفاده، نتایج متفاوتی بدست آمده است و نتیجه گیری دقیق در مورد اثرات آن ها نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه است .