امیر موسائی

ویتامین B12 یکی از مهمترین ویتامین های محلول در آب مورد نیاز انسان است. این ویتامین نقش مهمی در ساخت DNA و متابولیسم سلولی در بدن دارد. کمبود این ویتامین با فقدان فاکتور ذاتی (گلیکوپروتئین تولیدی در دستگاه گوارش)، عدم مصرف مقادیر کافی آن، عفونت های دستگاه گوارش، مصرف الکل، مواد مخدر و برخی داروها ایجاد می شود و عمدتا با اختلالات عصبی و کم خونی همراه است. اگرچه مصرف اسید فولیک می تواند بعضی از عوارض کمبود این ویتامین را رفع کند، اما پژوهش ها نشان داده است که اختلالات مغزی ناشی از کمبود B12 همچنان باقی خواهد ماند. کاهش رشد، لاغری مفرط و کاهش اشتها در دام هایی که کمبود این ویتامین دارند، مشاهده می شود. با وجود این، در دام های نشخوارکننده میکروارگانیسم های دستگاه گوارش قادر به ساخت آن هستند و تنها در صورتی که غلظت کبالت جیره کافی نباشد کمبود ویتامین B12 رخ می دهد که بدلیل وابستگی تولید گلوکز این دام ها به آنزیم متیل مالونیل کوانزیم-آ که کوانزیم آن ویتامین B12 است، علایم کمبود شدیدتری در مقایسه با دام های تک معده ای بروز می کند. مصرف ناکافی این ویتامین منجر به کمبود آن در انسان از هر جنس و دامنه ی سنی می شود، از این رو بایستی بصورت مداوم از طریق مصرف غذاهای حاوی این ویتامین و یا مکمل های ویتامینی، نیاز بدن به آن تامین شود. یک انسان بالغ تقریبا به 4/2 میکروگرم از این ویتامین در روز نیاز دارد. نیاز زنان حامله و شیرده بیشتر است. با وجود این، متاسفانه این ویتامین توسط گیاهان ساخته نمی شود و تنها مصرف مکمل و یا منابع غذایی حیوانی مانند شیر و محصولات لبنی، گوشت و تخم مرغ برای تامین نیاز انسان توصیه می شود. یک لیوان شیر تقریبا نیمی از نیاز انسان به B12 را تامین می کند. بنابراین مصرف محصولات لبنی و گوشت غنی از این ویتامین می تواند به حفظ سلامت انسان کمک کند.