امیر موسائی

به منظور بررسی اثرات تغذیه با گیاه درمنه بر عملکرد رشد، رفتارهای تغذیه ای، قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه های تخمیری شکمبه، سلول های خون و برخی متابولیت های خون، تعداد 21 رأس بره نر کرمانی با میانگین وزن اولیه 87/0±2/25 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به 3 تیمار با 7 تکرار اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل (1) جیره پایه (حاوی علوفه یونجه)، (2) جیره پایه همراه با گیاه درمنه به میزان 25 درصد بخش علوفه ای جیره (گروه درمنه 25) و (3) جیره پایه همراه با گیاه درمنه به میزان 50 درصد بخش علوفه ای جیره (گروه درمنه 50) بود. طول دوره پرورش شامل 14 روز سازگاری و 50 روز جمع آوری داده بود. رفتارهای تغذیه ای در وسط و آخر دوره آزمایش اندازه گیری شدند. در آخر دوره، آزمایش تعیین قابلیت هضم مواد مغذی خوراک به روش جمع آوری کل مدفوع انجام شد. همچنین، نمونه مایع شکمبه جهت اندازه گیری pHو غلظت اسیدهای چرب فرار با استفاده از لوله مری جمع آوری شد. خونگیری از سیاهرگ وداجی در آخر دوره انجام شد و برخی فراسنجه های خونشناسی- بیوشیمیایی خون اندازه گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تغذیه بره ها با گیاه درمنه مصرف خوراک را کاهش داد (05/0>P) اما بر مصرف آب، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی اثری نداشت. همچنین تیمارهای آزمایشی بر رفتارهای تغذیه ای خوراک خوردن، نشخوار کردن و فعالیت جویدن تأثیری نداشتند. بره های تغذیه شده با گیاه درمنه قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) بیشتری در مقایسه با گروه شاهد داشتند (05/0>P). همچنین استفاده از گیاه درمنه سبب کاهش نسبت مولی استات و افزایش پروپیونات مایع شکمبه شد (05/0>P) اما بر سایر اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه تأثیری نداشت. تیمارهای آزمایشی بر هماتوکریت هموگلوبین، گلبول های قرمز، گلبول های سفید و تفکیک آن ها، پلاکت ها، گلوکز، پروتئین تام، تری گلیسرید، کلسیم، فسفر، آنزیم های کبدی، اوره، فعالیت آنتی اکسیدانی تام و مالون دی آلدهاید خون تأثیری نداشتند. به طور کلی می توان از گیاه درمنه بدون تأثیر منفی بر عملکرد رشد در جیره بره ها استفاده کرد. علاوه بر این، استفاده از درمنه سبب تغییر در قابلیت هضم مواد مغذی و نسبت اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه می شود.