مرتضی مختاری

برای برآورد پارامترهای ژنتیکی و روند ژنتیکی صفات وزن بدن روی گوسفند نژاد ایران بلک از اطلاعات جمع آوری شده طی سال های 1363 تا 1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد عباس آباد مشهد استفاده شد. صفات بررسی شده وزن تولّد، سه ماهگی(شیرگیری)، شش ماهگی، نه ماهگی و دوازده ماهگی بودند. اجزاء واریانس و ارزش های اصلاحی هر صفت به با مدل دام چند صفتی برآورد شدند. با افزودن و حذف اثرات مادری به اثرات ژنتیکی مستقیم حیوان، شش مدل دام مختلف برای هر صفت استفاده شد. برای مقایسه مدل ها و یافتن مناسب ترین مدل واکاوی ژنتیکی هر صفت از معیار اطلاع آکائیک استفاده شد. وراثت پذیری های مستقیم صفات وزن تولّد، سه ماهگی، شش ماهگی، نه ماهگی و دوازده ماهگی 14/0، 10/0، 05/0، 26/0 و 29/0 برآورد شدند. اثرات ژنتیکی افزایشی مادری بر صفات وزن تولّد، سه ماهگی و شش ماهگی تاثیرگذار بود و واثت پذیری مادری این صفات به ترتیب 11/0، 11/0 و 01/0 برآورد شدند. برآورد روند ژنتیکی مستقیم با استفاده از رگرسیون میانگین ارزش های اصلاحی به دست آمده برای صفات وزن تولّد، سه ماهگی، شش ماهگی، نه ماهگی و دوازده ماهگی به ترتیب 65/028/5، 32/993/27، 52/640/21، 10/1364/39 و 77/1641/57 گرم در سال و روند ژنتیکی مادری برای صفات وزن تولّد، سه ماهگی، شش ماهگی به ترتیب 09/189/3، 52/453/19و 83/789/17 گرم در سال به دست آمد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت روند ژنتیکی مثبت و معنی داری در صفات وزن بدن گوسفند ایران بلک در بازه زمانی بررسی شده، وجود داشته است و توجه به اثرات ژنتیکی افزایشی مادری در ارزیابی ژنتیکی صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی نیز بهبود عوامل غیر ژنتیکی موثر بر صفات وزن بدن این نژاد اهمیت دارد.