علیرضا محمدی

در ایران، خرس قهوه ای در مقایسه با دیگر گوشتخواران در طیف گسترده تری از تعارض با مردم است. درک محرک های شکل دهندة تعارض، یک اولویت بالای حفاظتی محسوب می شود که به پیشگیری و کاهش آسیب ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی فاکتورهای مؤثر بر حملات خرس قهوه ای و همچنین راهکارهای­ مورد استفاده توسط مردم محلی جهت کاهش خسارات وارده از سوی این گونه در منطقة شکار ممنوع روشن کوه واقع در استان فارس است. با استفاده از روش Daniel و با توجه به اندازة خانوار ساکن در مناطق روستایی، تعداد 200 پرسشنامه پیرامون عوامل مؤثر بر حملات خرس و همچنین راهکارهای مورد استفاده توسط مردم محلی در مقابل تعارض این گونه طراحی شده و در سال 1398 با مردم محلی مصاحبه صورت گرفت. برای این منظور از روش تحلیل شبکة اجتماعی استفاده شد. نتایج نشان داد که خشکسالی، تحریک خرس و عدم فنس کشی پیرامون باغات و کندوهای زنبور عسل، به ترتیب بیشترین مرکزیت را در بین عوامل مؤثر بر حمله خرس به انسان و سرمایه های انسانی از دیدگاه جوامع محلی دارا هستند. از بین روش های مورد استفاده توسط مردم محلی، آموزش به کودکان و افراد کم تجربه، فنس کشی پیرامون باغ و یا کندوی زنبور عسل و استفاده از سگ های گله، میزان اعتماد مردم قبل و پس از استفاده از روش های مذکور بالاتر از سایر روش ها است. از جمله نتایج معنی دار این بخش، کاهش مرکزیت کمک خواهی از ادارة حفاظت محیط زیست پس از استفاده است که نشان دهندة اعتماد پایین مردم محلی پس از مراجعه به ادارة حفاظت محیط زیست است. با مشخص شدن نقش مرکزی آموزش به کودکان و افراد کم تجربه پیشنهاد می شود آموزش به جوامع محلی در رأس برنامه های مدیریتی ادارة حفاظت محیط زیست استان فارس قرار گیرد.