علیرضا محمدی

جاده ها تاثیرات مخرب و قابل توجهی بر زیستگاه های طبیعی و حیات وحش در سراسر جهان دارند که این امر نشان دهنده این است که این عارضه های انسان ساخت یکی از عوامل اصلی کاهش تنوع زیستی در جهان هستند. احداث آزادراه اصفهان-شیراز به طول 225 کیلومتر از اوایل دهه 90 شروع شده است. این آزاد راه با گذر از زیستگاه های طبیعی و مناطق حفاظت شده می تواند آثار مخربی را بر زیستگاه های طبیعی داشته باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر هدف بررسی و کمی کردن تخریب زیستگاه های طبیعی(جنگل، مرتع و مناطق حفاظت شده) در اثر احداث این آزاد راه است. اثر آزاد راه به صورت یک بـافر1000متــری مشخص شد و سپس با نقشه های پوشش جنگلی، مرتعی و مناطق حفاظت شده منطقه مورد اثر روی هم گذاری شدند. در این مطالعه از متریک مساحت برای تشخیص اثر بوم شناختی آزاد راه استفاده شد. نتایج در سطح کلاس متریک مساحت نشان داد که پس از اجرا و احداث آزاد راه مساحتی معادل 9/6406 هکتار از زیستگاه جنگلی از بین می رود. همچنین مساحتی معادل 1/16647 هکتار از زیستگاه مرتعی و مساحتی حدود 912 هکتار از منطقه حفاظت شده تنگ بستانک کاملا از بین می رود. با توجه به نتایج مطالعه حاضر احداث این جاده اثرات مخربی را بر زیستگاه های طبیعی دارد. توصیه می شود کریدور گونه های جانوری به ویژه گوشتخواران و علفخواران موجود در محدوده اثر شناسایی و در مناطقی که کریدور به وسیله جاده قطع خواهد شد تمهیدات حفاظتی لازم از قبیل سازه های عبور (زیرگذر و آبگذر) به منظور کاهش تلفات جاده ای حیات وحش اتخاذ شود.