مریم مظاهری

گونههای مختلف Fusarium از جمله F. culmorum ، مهمترین عامل کاهش عملکرد زراعی گندم ) Triticum aestivum L. ( است که باعث پوسیدگی طوقه و ریشه و درنهایت مرگ گیاهچه میشود. خاصیت ضدقارچی نانوذرات مساکسید ( CuO NPs (، بهدلیل سطح تماس و پایداری بالا و پتانسیل ردوکس مناسب بیشتر از سایر نانوذرات است. جهت انجام این پژوهش، ایزوله قارچ به همراه بذرگندم اتوکلاو شده، جهت کلونیزاسیون در محیط کشت PDA رشد داده شد سپس به خاک سترون شده اضافه گردید. بذرهای گندم رقم "روشن" در محلول نانوذرات در غلظتهای 10 ، 250 ، 500 و 1000 میلیگرم درلیتر پیش تیمار و در گلدانهای حاوی قارچ F. culmorum کشت شدند. طبق نتایج، گیاه آلوده به قارچ )بدون تیمار نانوذرات( 100 درصد بیماریزایی را نشان داد و کمترین شدت بیماریزایی )کمتر از 20 درصد( در غلظتهای 500 و 1000 میلیگرم در لیتر CuO NPs مشاهده شد. بیشترین وزنتر و خشک اندامهوایی و ریشه بهترتیب در غلظت های 250،10 و 250 ، 500 میلیگرم در لیتر و بیشترین طول اندامهوایی و ریشه در غلظتهای 250 ، 500 میلیگرم در لیتر CuO NPs ثبت شد. همچنین بیشینه ضریب پایداری کلروفیل و ضریب پایداری غشاء در غلظتهای 10 ، 250 میلیگرم در لیتر CuO NPs )نسبت به شاهد( گزارش شد. هرچند افزایش غلظت CuO NPs در مهار قارچ بیماریزا موفق بود اما موجب اختلال در متابولیسم سلولی، کاهش کارایی فتوسنتز و افزایش تولید گونههای کنشگر اکسیژن در گیاه شد. بنابراین احتمالا بتوان از غلظتهای بهینه CuO NPs بهعنوان قارچکش در جهت کنترل خسارتهای قارچی بر غلات به ویژه گندم بهره برد.