مریم مظاهری

خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که منجر به تنش اکسیداتیو می شود و اثرات منفی بر رشد و نمو گیاهان دارد. در این مطالعه، کارکرد پوترسین در تعدیل اثرات منفی خشکسالی بر خصوصیات اکوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه وسمه مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. عامل اول پوترسین با سه سطح صفر، 5/0 و یک میلی مولار و عامل دوم در چهار سطح تنش خشکی شدید، متوسط، کم و آبیاری عادی به ترتیب در حد 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. سطوح خشکی متوسط و شدید باعث کاهش بسیاری از صفات مورفولوژیکی شدند و مقدار کلروفیل a، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a/b، درصد رطوبت نسبی و پروتئین را به طور معنی داری نسبت به شرایط عادی کاهش دادند. استفاده از تیمار پوترسین توانست اثرات سوء ناشی از تنش خشکی بر وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، طول ریشه و سطح برگ، درصد ماده خشک، درصد رطوبت نسبی و مقدار پروتئین تخفیف دهد. همچنین تنش خشکی سبب افزایش مقدارکلروفیل b، کاروتنوئیدها در برگ، تجمع قندهای محلول در ریشه، پرولین در ریشه و برگ، رادیکال های آزاد اکسیژن، فعالیت آنزیم پراکسیداز، مقدار آنتوسیانین و مالون دی آلدئید در برگ گردید. بیشترین درصد ماده خشک (43 %) مربوط به تیمار تنش خشکی متوسط و پوترسین 5/0 میلی-مولار بود. تیمار پوترسین در شرایط تنش خشکی مقدار رادیکال های آزاد اکسیژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز را به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش داد. به طور کلی محلول پاشی گیاهان وسمه با غلظت 5/0 میلی مولار پوترسین با بهبود سیستم آنتی اکسیدانی در مقابل تنش اکسیداتیو سبب بهبود وضعیت رویشی گیاهان به ویژه در شرایط تنش خشکی متوسط و شدید گردید و ماده خشک را در تنش خشکی متوسط تا 43% افزایش داد.