مریم مظاهری

کاربردهای روزافزون اکسید روی توده ای و نانو می تواند، سبب آلوده شدن گسترده محیط زیست گیاهان به این مواد گردد. در این مطالعه تأثیر اکسید روی توده ای تجاری (اندازه <1000 نانومتر) و نانواکسید روی (اندازه معادل 25 نانومتر) بر روی جوانه زنی و رشد گیاهچه های تنباکو، بررسی شد. بذرها در یک طرح کاملاً تصادفی و در 3 تکرار، تحت تیمار 10 سطح (2000 ، 1000، 500 ، 100، 50 ،10، 5 ،2/5 ،0/2 ،0/04 پی پی ام) از دو فرم اکسید روی (توده ای و نانو) و آب دوبار تقطیر بعنوان شاهد، قرار گرفتند و جوانه زنی درمدت 14 روز و نیز برخی صفات کمی و کیفی در روز 21 رشد گیاهچه ها بررسی شدند. براساس نتایج، تیمارها بر درصد جوانه زنی نهایی و زمان رسیدن به 50% جوانه زنی، اثر مثبت نداشتند، اما میانگین زمان و ضریب یکنواختی جوانه زنی، تحت تأثیر غلظت های بالا (بویژه برای فرم نانو) افزایش یافتند. تیمارهای فرم نانو از 50 به بعد و توده ای از 100پی پی ام به بعد، محدود کننده طول هیپوکوتیل بوده، درحالیکه اثر مهاری بر طول ریشه چه از سطوح پایین تر فرم توده ای (0/2پی پی ام به بعد) و در تمام سطوح نانوفرم، نمودار گردید. اغلب تیمارها بویژه در غلظت های بالا، بر شاخص طول هیپوکوتیل نسبی، شاخص تحمل ریشه چه، شاخص تحمل جوانه زنی، شاخص تحمل طول گیاهچه و ضریب آلومتری تأثیر منفی گذاردند و این اثر مهاری در سطوح پایین تری از فرم نانو نسبت به فرم توده ای اتفاق افتاد.