مریم مظاهری

تنش خشکی بعنوان یک عامل محدود کننده تولیدات گیاهی است. جهت به حداقل رساندن اثرات سوء این تنش ترکیبات متعددی مورد استفاده است. در این پژوهش نیز از سالیسیلیک اسیداستفاده گردید. در این تحقیق گیاهان مورد نظر در گلدان های پلاستیکی حاوی شن، رس و خاک برگ با نسبت های 1:1:2 کاشته شد. پس از کامل شدن چهارمین برگ اصلی، تیمار سالیسیلیک اسید در چهار سطح (0، 5/0، 1 و 5/1میلی مول) در دو روز متوالی بر روی برگ ها اسپری گردید، تنش خشکی در سه سطح (هر روز آبیاری، عدم آبیاری بمدت 4 و 5 روز ) اعمال گردید. سپس اثرات سالیسیلیک اسید و تنش خشکی بر طول ریشه، وزن اندام های هوایی، وزن ریشه ، مقدار کلروفیل a، b و کل، کاروتنوئیدها، MDA ، مقدار قند اندام هوایی و ریشه و پروتئین در گیاهان کلزا مورد مطالعه قرار گرفت. مقدار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها در تنش خشکی کاهش معنی داری نشان داد. همچنین تنش خشکی مقدار پراکسیداسیون لیپید و قندهای احیاءکننده را افزایش داده، که نشان دهنده القاء تنش اکسایشی ناشی از خشکی بر گیاه است. کاهش میزان پراکسیداسیون لیپید و قندهای احیاء کننده در گیاهانی که بطور توأم با سالیسیلیک اسید و تنش خشکی تیمار شده بودند، نسبت به گیاهانی که فقط در معرض تنش خشکی بودند؛ نشان دهنده کاهش خسارت اکسیداتیو در این گیاهان است. از طرف دیگر افزایش پروتئین‏ها، رنگیزه های فتوسنتزی و قندها نشان دهنده نقش سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت این گیاه در برابر تنش خشکی می باشد بنابراین سالیسیلیک اسید در غلظت های پائین تر از یک میلی مول در رفع آسیب اکسایشی نقش دارد. ولی غلظت 5/1 میلی مول سالیسیلیک اسید اثرات تنشی ناشی از تنش خشکی را تشدید می کند.