محمدیار محمدی

توجه به نقش روحانیون در پیشوایی امت مسلمان، در بسیاری از قیامها و جنبشهای اجتماعی سیاسی و تحوالت تاریخی، بویژه در دو قرن اخیرامری ضروری می نماید. ازاین روی، شناخت اندیشه سیاسی واجتماعی عالمان متعهد، گذشته واهمیت تاریخی آن، از جهت ارزیابی بخش مهمی از میراث فکری رجال دیانت و سیاست و آگاهی از قدرت نقد و تحلیل اجتهادی سیاسی اندیشه وران شیعه که خود بخش مهمی از عوامل استقالل و هویت سیاسی ایران را می نمایاند، حایزاهمیت بوده واز باب این که گذشته تجربه ای عینی است برای آینده، می تواند قابل استفاده نسل حاضر باشد. از جمله وقایع مهم در تاریخ تحوالت سیاسی ایران انقالب مشروطه است؛ کهروحانیت آذربایجان در کنار ملت ایران وبه خصوص مردم سلحشور آذربایجان نقش حیاتی در رهبری وشکل گیری آن همچون سایر تحوالت مهم معاصر ایران داشته است. دراین مقاله به بررسی نقش روحانیت در نهضت مشروطه باتأکید بر روحانیت آذربایجان پرداخته شده است.