چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کوانزیمQ10 و ویتامین C بر عملکرد و برخی فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل 2×3 روی 240 قطعه جوجه نر یکروزه سویه راس 308 با شش تیمار شامل سه سطح کوآنزیمQ10 (صفر، 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم جیره) و دو سطح ویتامین C (صفر و 250 میلیگرم بر کیلوگرم جیره) و چهار تکرار (هر کدام شامل 10 پرنده)، انجام شد. در 25 روزگی با شروع تنش گرمایی، پرنده ها به مدت هشت ساعت در روز از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر در معرض دمای 2 ± 35 درجه سانتیگراد قرار گرفتند. در پایان آزمایش (42 روزگی)، یک جوجه از هر پن به طور تصادفی انتخاب و پس از وزنکشی و خونگیری کشتار شدند. نتایج نشان داد که مصرف سطوح 20 و 40 میلیگرم بر کیلوگرم کوآنزیمQ10 منجر به افزایش مصرف خوراک، افزایش وزن روزانه و کاهش ضریب تبدیل غذایی در مقایسه با گروه شاهد شد (05/0P<). همچنین سطح 40 میلی گرم بر کیلوگرم کوآنزیمQ10 باعث افزایش معنی داری در وزن نسبی کبد و طحال به ترتیب 58/5 و 1/11 درصد نسبت به گروه شاهد شد (05/0P<). استفاده از سطوح کوآنزیمQ10 منجر به کاهش معنیدار گلوکز، تریگلیسرید و کلسترول خون نسبت به گروه شاهد شد (05/0P<). مصرف سطوح کوآنزیمQ10 منجر به افزایش معنیدار گلبولهای سفید و کاهش معنی دار نسبت هتروفیل به لنفوسیت شد. علاوه بر این سطوح این کوآنزیم باعث کاهش معنیدار هورمون کورتیزول و افزایش معنی دار T4 خون نسبت به تیمار شاهد شد(05/0>P). بنابراین سطوح مختلف کوآنزیم Q10 و ویتامین C در این آزمایش منجر به بهبود عملکرد، افزایش وزن نسبی کبد، طحال و بورس، افزایش غلظت گلبولهای سفید و کاهش غلظت گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت خون و کورتیزول خون شده و توانست تا حدودی اثرات منفی تنش گرمایی بر عملکرد پرنده را کاهش دهد و سبب تقویت پاسخ ایمنی پرنده شد. در این آزمایش سطح 40 میلی گرم کوآنزیمQ10 موثرتر از سطح 20 میلی گرم بر کیلو گرم کوآنزیمQ10 بود.