چکیده
به منظور بررسی مقایسه اثر اسانس میخک با آنتی بیوتیک و پروبیوتیک، بر عملکرد، فراسنجه های بیوشیمیایی خون، پاسخ ایمنی، جمعیت میکروبی وصفات بافتی روده کوچک جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار، چهار تکرار و ده پرنده در هر تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: گروه کنترل، گروه تیaمار شده با آنتی بیوتیک ویرجینامایسین، گروه تیمارشده با پروبیوتیک پروتکسین، گروه تیمار شده با 150 میلی گرم اسانس میخک، گروه تیمار شده با 300 میلی گرم اسانس میخک و گروه تیمار شده با 450 میلی گرم اسانس میخک که در دوره های آغازین (10-1روزگی)، رشد (24-11روزگی) و پایانی (42-25روزگی) تغذیه شدند. در تمامی دوره ها میانگین مصرف خوراک و وزن زنده در تیمارهای آنتی بیوتیک، پروبیوتیک و سطوح 150 و 300 میلی گرم اسانس در مقایسه با تیمار کنترل بالاتر بود ، اما اختلاف مصرف خوراک سطح 450 میلی گرم اسانس در مقایسه با گروه کنترل معنی دار نبود. بهترین میانگین ضریب تبدیل خوراک در تیمارهای آنتی بیوتیک و پروبیوتیک مشاهده شد (05/0P<) و همچنین سطوح 150 و 300 میلی گرم اسانس هم ضریب تبدیل خوراک را بطور معنی دار بهبود بخشیدند. وزن نسبی لاشه، سینه و ران با تیمارهای آنتی بیوتیک و پروبیوتیک و سطوح 150 و 300 میلی گرم اسانس بطور معنی داری بهبود یافت،اما اختلاف وزن نسبی لاشه، سینه و ران سطح 450 میلی گرم اسانس در مقایسه با گروه کنترل معنی دار نبود. میانگین وزن نسبی اندام های ایمنی بورس و طحال و همچنین کبد در تمامی تیمارها در مقایسه با تیمار کنترل افزایش یافت . پروبیوتیک و تمامی سطوح اسانس میزان کلسترول و LDL پلاسمای خون را بطور معنی دار کاهش دادند و اگرچه آنتی بیوتیک میزان کلسترول و LDL را به لحاظ عددی کاهش داد، اما این کاهش در مقایسه با گروه کنترل معنی دار نبود. تمامی تیمارها بجز آنتی بیوتیک تعداد باکتریهای مفید لاکتوباسیلوس را افزایش و تعداد باکتریهای مضر اشرشیاکلی را کاهش دادند. با این حال میزان اثرگذاری تیمار آنتی بیوتیک و سطح 450 میلی گرم اسانس بر تعداد این باکتریها در مقایسه با سایر تیمارها کمتر بود. تیمارهای آنتی بیوتیک و پروبیوتیک وهمچنین سطوح 150 و 300 میلی گرم اسانس میخک ارتفاع و عرض پرز را بطور معنی دار بهبود بخشیدند. عمق کریپت و طول نسبی ژژونوم درتمامی تیمارهای آنتی بیوتیک ، پروبیوت