روح اله میر محمودی

طی دهه های اخیر، استفاده از پلاستیک ها به دلیل ویژگی هایی نظیر پایداری، استحکام و هزینه های پایین، به شدت افزایش یافته، بطوریکه کاربرد آنها در صنایع مختلف به یک ضرورت تبدیل شده است. از سال 1950 و همزمان با گسترش توزیع جهانی پلاستیک ها، به دلیل مشکلات ناشی از بازیافت آنها، آلودگی محیط زیست با میکروپلاستیک ها و نانوپلاستیک ها به یک معضل بزرگ بدل گردیده است. تاکنون تحقیقات زیادی درخصوص آلودگی منابع آبی با میکروپلاستیک ها و نانوپلاستیک ها و همچنین مکانیسم اثرات منفی آنها بر موجودات آبزی انجام گرفته است، در حالی که مطالعات مرتبط با آلودگی خاک، گیاهان و خوراک دام و طیور به این ترکیبات بسیار محدود است و بنابراین نیازمند توجه بیشتری است. آسیب های ناشی از پلاستیک ها شامل استرس اکسیداتیو، آپوپتوز، واکنش های التهابی، اختلال در سیستم غدد درون ریز، تغییر در جمعیت میکروبی و بیان ژن ها گزارش شده است. باتوجه به اینکه دامهای اهلی محصولاتی مانند شیر، گوشت و تخم مرغ تولید می کنند، لذا توجه ویژه ای باید به سلامت دستگاه تولیدمثلی و باروری آنها معطوف گردد. این مقاله، مروری بر نتایج تحقیقات مرتبط به توزیع میکروپلاستیک ها و نانوپلاستیک ها در مزارع، روش های مختلف ورود این ذرات به بدن انسان و دام یعنی از دستگاه گوارش، استنشاق از دستگاه تنفسی و تماس پوستی و همچنین چگونگی تهدید سلامت به وسیله این ذرات خواهد داشت. به طور ویژه، این تحقیق اطلاعاتی در مورد تأثیرات مخرب این ذرات بر دستگاه تولیدمثل و باروری انسان و دام ارائه می دهد.