محمد حسین خانجانی

در پرورش آبزیان، کیفیت آب بسیار حائز اهمیت است بطوری که آب با کیفیت و مطلوب عملکرد رشد و بقاء را تحت تاثیر قرار می دهد. از پارامترهای بسیار مهم کیفیت آب، ترکیبات نیتروژن هستند، نیتروژن در محیطهای آبی به 6 فرم وجود دارد، بصورت N2 مولکولی از اتمسفر، NH3( بیشتر از مواد زائد دفعی آبزی و غذاهای خورده نشده)، یون آمونیوم + NH4 ،نیتریت NO2 ،نیترات NO3 و بصورت ملوکولهای آلی در بافتهای زنده و غیره زنده. نیتروژن آمونیاکی کل + شامل )NH3 و NH4 )می باشد که با توجه به مقادیر شوری، دما و پی اچ در محیط های آبی نسبت آنها متغیر است. در بین ترکیبات فوق یون آمونیاک غیریونیزه سمیت باالئی برای آبزی پرورش یافته دارد. وقتی که سطح آمونیاک در آب افزایش می یابد دفع آمونیاک بوسیله ماهی کاهش می یابد و سطوح آمونیاک در خون و بافتها افزایش می یابد و در نتیجه pH خون زیاد می شود. آمونیاک هم چنین مصرف اکسیژن بوسیله بافتها را افزایش می دهد و باعث تخریب آبشش ها و کاهش توانائی خون برای حمل اکسیژن می شود. نیتریت با عبور از آبششها وارد جریان خون ماهی می شود و خون را شکالتی تا قهوه ای رنگ کرده و منجر به بیماری خون قهوه ای می شود.