محمد حسین خانجانی

پودر و روغن ماهی از منابع اصلی پروتئین و لپید در جیره های غذایی هستند. تولید پودر و روغن ماهی بطور قابل توجهی تحت تاثیر صید و صیادی و تغییرات آب و هوایی قرار می گیرد. هزینه بر بودن، در دسترس نبودن، هزینه حمل و نقل از مناطق ساحلی و منابع محدود از جمله مشکلات استفاده از پودر ماهی در جیره غذایی است. استفاده از مواد غذایی جایگزین در مقیاس وسیع در صنعت آبزی پروری، تولید آبزی پروری پایدار را )با وابستگی محدود به پودر ماهی( امکان پذیر می سازد. ترکیبات گیاهی از جمله موادی هستند که به عنوان جایگزین برای پودر ماهی در سالهای اخیر مورد استفاده قرار گرفته اند. تحقیقات گسترده در مورد تاثیر جایگزینی مواد گیاهی با پودر ماهی در جیره غذایی بر عملکرد تولید و سلامت ماهی صورت گرفته است. فاکتور محدود کننده در استفاده از ترکیات گیاهی عوامل ضد تغذیه ای می باشد، عوامل ضد تغذیه ای از قبیل ساپونین، تانن، اسید فایتیک، لکتین، الیگوساکاریدها، گلوکوزینولات و سیانوژن ها می باشند. داشتن اطلاعات در مورد اهمیت بیولوژیکی اثرات این عوامل بر ماهیان پرورشی ضروری است. بنابراین، غیر فعال کردن، از بین بردن یا به حداقل رساندن اثر فاکتور های ضد تغذیه ای برای گسترش صنعت غذای آبزیان از اهمیت بالایی برخوردار است.