محمد حسین خانجانی

صنعت آبزی‎پروری با رشد سالانه 9/8% از سال 1970، سریع ترین رشد در صنعت غذایی را به‎خود اختصاص داده است. این صنعت به‎طور پیوسته در پنج دهه اخیر رشد یافته و تقریبا نیمی از همه ماهیانی که به مصرف انسان می‎رسد را تامین می‎کند. با افزایش جمعیت احتمالاً یکی از چالش های بزرگ پیش رو در آینده تغذیه انسان ها خواهد بود. آبزی‎پروری می‎تواند نقش کلیدی در مقابله با فقر و گرسنگی بازی کند. در آبزی‎پروری پایدار منبع آب (کمیت و کیفیت) حائز اهمیت است، به‎طوری‎که تولید بهینه ماهی بستگی به کیفیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب دارد. محدودیت و کاهش منابع آب شیرین، افزایش جمعیت و همچنین افزایش تقاضا برای محصولات شیلاتی سبب شده است که آب‎های نامتعارف در آبزی‎پروری به‎کارگیری شود. آب‎های نامتعارف شامل: آب‎های بازیافتی، پساب و آب‎های شور هستند. در کشورهای مختلف از این منابع آبی برای پرورش انواع آبزیان به‎منظور تامین غذا و پروتئین استفاده شده است. مهم‎ترین عامل محدودیت‎زا برای استفاده از آب‎های نامتعارف، کیفیت آن‎ها بوده که پس از تصفیه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قابلیت استفاده در آبزی‎پروری را دارند. استفاده از آب‎های نامتعارف با توجه به محدودیت منابع آبی کشور در مدیریت خشکسالی بسیار مؤثر و کارآمد است و هم‎چنین یکی از راه‎های توسعه بخش شیلات محسوب می‎شود. در این مقاله ضرورت استفاده از آب‎های نامتعارف در صنعت آبزی‎پروری (ماهی، میگو، جلبک و آرتمیا) مورد بررسی قرار گرفت.