مهدی دهقانی

منابع تاریخی دوره صفویه بیشتر به تاریخ سیاسی- نظامی خاندان های حکومتگر و مدعیان سلطنت توجه کردهاند و به همین سبب، حجم اندکی را به تاریخ اجتماعی- فرهنگی جامعه اختصاص دادهاند. بااینوجود، منابع تاریخی پیرامون نقش و جایگاه مادران طبقات حاکمه حاوی اطلاعات ارزشمندی هستند که با توصیفاتی که بازدیدکنندگان اروپایی درباره اوضاع اجتماعی طبقات مختلف جامعه ارائه دادهاند، تکمیل میشود. با توجه به این مسئله، در این مقاله درصدد یافتن پاسخ به این پرسش هست: مادران چه نقش و جایگاهی در منابع تاریخی دوره صفویه داشتند؟ بهمنظور پاسخگویی به سوال مذکور، ضمن استفاده از شیوه تاریخی که همانا جمعآوری دادههای کتابخانهای )اسنادی( از منابع دستاول تاریخی است ضمن ترسیم نقش و جایگاه مادران در امور سیاسی و تربیتی طبقات حاکمه )از جمله در مذاکرات سیاسی(، وضعیت و شان اجتماعی آنان در میان سایر طبقات اجتماعی )از جمله پیرامون حدود و ثغور وظایف آنها در اموری مانند تربیت و ازدواج فرزندان( مشخص میشود.