اسرا سالاری

نانوذرات به عنوان الیسیتورهای گیاهی، به دلیل اندازه کوچک، جذب سریعتر، پایداری و اثر بخشی بالا بر رشد و عملکرد گیاهان اثر می گذارند. در مورد نقش نانوذرات بر روی گیاهان گزارشات ضد و نقیضی وجود دارد. بنابراین در پژوهش حاضر پاسخ رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه های خیار رقم سوپر دومینوس نسبت به نانوذرات اکسید روی شامل طول ساقه، تعداد برگ، وزن کل گیاه، شاخص تحمل وزن تر گیاه، تجمع ماده خشک، آنتوسیانین، پروتئین و قند کل مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور گیاهچه های خیار رقم سوپردومینوس در سه گروه تیماری شاهد، 100 و 200 پی پی ام از نانوذرات اکسید روی در سه تکرار در یک طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. تیمارها نانوذره در مرحله دو برگی به صورت اسپری در دو روز متوالی اعمال گردیدند و 21 روز پس از اعمال تیمارها پارامترها اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج بدست آمده نانوذره سبب کاهش شاخص های رشدی به جز تعداد برگ نسبت به شاهد گردید، این اختلاف در سطح 1 درصد معنی دار و اثرات سمیت در سطح 200 پی پی ام بیشتر از 100 پی پی ام بود. پارامترهای مربوط به وزن نسبت به طول حساسیت بیشتری نشان دادند. نانو اکسید روی نسبت به شاهد منجر به کاهش مقدار آنتوسیانین ها و پروتئین ها گردید. تیمار 100 و 200 پی پی ام نانوذرات روی به ترتیب مقدار آنتوسیانین ها را حدود 53 و 58 درصد و مقدار پروتئین ها را حدود 31 و 47 درصد نسبت به شاهد کاهش داد اما بر مقدار قند کل برگ تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد ایجاد ننمود. این نتایج ممکن است بسته به غلظت مورد استفاده، مرحله رشدی گیاه و مدت زمان تیماردهی و رقم گیاه متفاوت باشد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود حضور نانوذرات اکسید روی در غلظت های مورد مطالعه سبب اختلال در متابولیسم سلولی شده و کاهش رشد رقم سوپر دومینوس خیار شده است. بنابراین استفاده از نانوذرات اکسید روی برای بهبود عملکرد این گیاه پیشنهاد نمی شود.