فرشته عزتی قادی

گیاهان در طول تاریخ برای تقویت عملکرد بدن مورد استفاده قرار گرفته اند ولی استفاده بالینی و عملی ورزشکاران از مکمل های گیاهان دارویی طی دهه گذشته به طرز چشمگیری افزایش یافته است. محققین به این نتیجه رسیده اند که بعضی از گیاهان دارویی باعث بهبود سلامت و افزایش عملکرد ورزشی در طی دوره های شدید تمرینی، افزایش توده عضلانی و کاهش چربی بدن می شوند. مطالعه حاضر با هدف مروری سیستماتیک بر مطالعات انجام شده در مورد استفاده از مکمل های گیاهان دارویی در ایران و جهان انجام شده است همچنین به صورت مرور سیستماتیک اثر داروهای گیاهی و مکمل های غذایی گیاهی بر سلامت و بهبود عملکرد ورزشی ورزشکاران می باشد که جستجوی مقالات با استفاده از کلید واژه های مکمل های گیاهی، طب مکمل، گیاهان دارویی و ورزشکاران و یا معادل انگلیسی آنها در مجلات فارسی و انگلیسی زبان نمایه شده در SID، Iranmedx، Scopus، Magiran، Irandoc، Pubmed و Google scholar در فاصله سال های 2019-1970 انجام شد. مجموع 18 مقاله یافت شد که از این میان 9 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی کیفیت مقالات از مقیاس جداد استفاده شد. مطالعات انجام شده بر روی مدل های حیوانی نشان داد که گیاهان دارویی می تواند باعث افزایش عملکرد ورزشی مانند بهبود مشکلات قلبی-عروقی، بهبود جریان خون، کاهش استرس اکسیداتیو، کاهش التهاب و بهبود ذخیره سازی گلیکوژن گردد. مکمل های داروهای گیاهی عوارض کمتری نسبت به مکمل های شیمیایی دارند و باعث افزایش عملکرد ورزشی می شوند ولی با وجود تمام این مزایا باید در نظر داشت که طبق بررسی های صورت گرفته از مقالات انتخابی، پاسخ فیزیولوژی هر فرد نسبت به این مکمل های گیاهی متفاوت می باشد و بسته به سطح تناسب اندام، ترکیب بدن، سن و جنس متفاوت است.تمرینات مناسب با توجه به نوع ورزش و سطح ورزش همراه با رژیم های غذایی مناسب از مکمل های گیاهان دارویی با یکدیگر می تواند باعث تعدیل اندازه سطح آنزیمهای آنتی اکسیدانی و در نتیجه افزایش بهبود عملکرد ورزشکاران شود. با توجه به بررسی یافته های مقالات مورد مطالعه در این مقاله، بنظر می رسد نیاز بیشتر به تحقیق درباره مکانیسم و عوامل موثر تاثیر خواص آنتی اکسیدانی مکمل های گیاهان دارویی در قبل، حین و بعد از تمرینات ورزشی ورزشکاران حرفه ای وآماتور بر بهبود عملکرد ورزشکاران ضروری می-باشد.