بهاره پارسامطلق

تنش رطوبتی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که کشت گیاهان زراعی را در مناطق خشک و نیمه خشک محدود می سازد بطوریکه تأثیر منفی در کلیه مراحل رشد و نمو گیاه، به ویژه مرحله جوانه زنی بذر می گذارد. ماش یکی از حبوبات با ارزش می باشد که علاوه بر ارزش غذایی برای انسان و علوفه دام به دلیل تثبیت بیولوژیک نیتروژن در خاک و دوره رشد کوتاه به عنوان کود سبز جهت تقویت زمین نیز کاربرد دارد. مواد و روش ها: آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه جیرفت در پاییز سال 1403 انجام شد. تیمارهای تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلیکول 6000 در سطح 2، 4، 6 و 8 بار تهیه شد. تعداد 20 عدد بذر پس از ضدعفونی با هیپوکلریت سدیم به مدت 10 روز تا زمانیکه که جوانه زنی به مدت سه روز ثابت شد، درون پتری دیش در شرایط آزمایشگاه قرار گرفتند. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش معنی-دار درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، بنیه بذر وزن تر و خشک گیاهچه در ماش شد. صفت درصد جوانه زنی در تنش خشکی سطوح 2، 4، 6 و 8 بار به ترتیب 24، 35، 47 و 80 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. سرعت جوانه زنی با افزایش سطح تنش کاهش یافت بطوریکه بیشترین سرعت جوانه زنی در سطح شاهد (69/5 بذر در روز) و کمترین آن در سطح 8 بار (02/1 بذر در روز) مشاهد شد. با افزایش شدت سطوح تنش خشکی طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه کاهش یافت. بیشترین (42میلی گرم) و کمترین وزن (12 میلی گرم) خشک گیاهچه در تیمار شاهد و 8 بار پلی اتیلن گلیکول مشاهده شد. از آنجایی که در سطوح بالای خشـکی عـلاوه برکاهش طول گیاهچه، درصد جوانه زنـی نیـز کـاهش یافـت، لـذا شاخص بنیه بذر که از حاصلضرب این دو پارامتر بدست می آید نیز کاهش یافت. نتیجه گیری: تنش خشکی صفات مورفولوژیک و صفات مرتبط با جوانه زنی ماش را تحت تأثیر قرار داد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که کشت گیاه ماش در شرایط تنش خشکی بیش از 2 بار خصوصیات جوانه زنی و رشد رویشی ماش را به طور قابل توجهی کاهش داد.