یداله بدخشان

بز حیوانی است که در سراسر دنیا پراکنش زیادی یافته است. داشتن گوشت لخم و رشد سریع سبب مقبولیت و پرورش آن شده است. عوامل زیادی مانند جنس، نژاد، سن مادر و نوع سیستم پرورش می تواند بر عملکرد تولید این حیوان تاثیر بگذارد. طبق آمار سازمان خوار 66/ 161 میلیون راس در آفریقا، 7 / 621 میلیون راس در آسیا، 1 / 232/1 میلیون راس بز در دنیا وجود دارد که 3 )FAO( بار جهانی 1/ 3 میلیون در اقیانوسیه پراکنده می باشد. کل گوشت این حیوان در سطح جهان 36 / 27 میلیون راس اروپا و 27 / میلیون آمریکا ، 2 3 میلیون در اقیانوسیه / 3 میلیون در اروپا و 31 / 3 در آفریقا، 21 / 3 میلیون در آمریکای جنوبی، 23 / 6 میلیون در آسیا، 26 / میلیون تن با 6 است.) 2(. با ثبت اطلاعات ژنتیکی و عملکردی نژادهای مختلف بز، راه بهبود و توسعه صفات اقتصادی آنها تسهیل شده است. باتوجه به اطلاعات ثبت شده می توان با برنامه های اصلاح نژادی مانند تلاقی گیری و هتروزیس، بهبود سریع و دائم صفات اقتصادی این حیوان را بدست آورد. در صنعت پرورش طیور روش تلاقی لاین های خالص و تولید نسل هیبرید بهترین نتیجه را در برداشته است. در صنعت پرورش بز می توان از تلاقی بز نر نژادهای گوشتی با بز ماده نژادهای چندقلوزا، بهترین نتیجه را بدست آورد ) 1(. در ایران نژادهای متنوعی از بز وجود دارد که تاکید بیشتر بر تولید گوشت و نوع پوشش فیبر آنها می باشد بنابر آمار سازمان خواربارجهانی 16 میلیون راس بز در ایران وجود دارد ) 1(. هدف این مطالعه بررسی و وزن تولد نژادهای خالص ایرانی و نژادهای خالص و دورگ خارجی و پتانسیل استفاده از آن برای بهبود پرورش بز در ایران است. اکنون تاکید سازمان خواربار جهانی بر حفظ ذخایر ژنتیکی و بومی هر کشور است. بطوری که این برنامه را راهکاری برای حفظ تنوع زیستی در جهان می داند.