ذبیح الله اعظمی ساردوئی

بیماری شانکر باکتریایی مرکبات ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ Xanthomonas axonopodis pv. citri ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﻣﻬﻢ ﻣﺮﻛﺒـﺎت در دﻧﻴـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. اﻳـﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺑﻴﺶ از دو دﻫﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﻮب ﻛﺸﻮر گزارش شده و در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. این بیماری در سال 1990 برای اولین بار در ایران بر روی لیمو مکزیکی از منطقه کهنوج در جنوب استان کرمان گزارش شد و هم اکنون در بیشتر باغات استان هرمزگان، کهنوج و تعدادی از باغات جیرفت وجود دارد. این بیمارگر باعث ایجاد زخم های بر آمده و نکروتیک مشخص بر روی برگ ها، ساقه و میوه می شود. همچنین شدت بیماری باعث ریزش برگ ها، بدشکلی میوه ها و ریزش پیش از موقع میوه ها، خشکیدگی سر شاخه ها و ضعف عمومی درخت می شوددرختان لیمو ترش به پاتوتیپ های موجود حساسیت بالایی داشته ولی ارقام پرتقال، نارنگی و نارنج حساسیت کمتری دارند. عامل این بیماری دارای سه پاتوار می باشد. که در بین آن ها، فرم آسیایی شانکر (شانکر A) X. axonopodis pv. citri رایج ترین و شدید ترین فرم این بیماری می باشد. این پاتوژن که به دلیل نهال های آلوده، باران های توام با باد، روزنه ها و زخم های روی درخت شیوع یافته را می توان با کاشت نهال پیوند شده روی پایه هایی با رشد کمتر مثل نارنج سه برگ یا (Poncirus trifoliata)، هرس شاخه های آلوده، حذف درختان آلوده و سوزاندن بقایا، ضد عفونی کردن ابزارها و تجهیزات، استفاده از باد شکن و استفاده از ترکیبات مسی و محلول بوردو مدیریت نمود. با عنایت به منابع انتشار یافته در این خصوص تا کنون، هدف از این تحقیق مروری بر بیماری شانکر مرکبات و مدیریت ان می باشد.