ذبیح الله اعظمی ساردوئی

کشت و تولید مرکبات در جنوب استان کرمان دارای اهمیت ویژه ای است. سس یک گیاه گلدار تمام انگل است که خسارات فراوانی به مرکبات این منطقه وارد می نماید. معرفی ارقام مقاوم به این بیماری می تواند به عنوان یک گام بسیار موثر در کنترل آن به حساب آید. لذا به منظور ارزیابی میزان حساسیت پنج گونه مهم مرکبات به گیاه انگل سس، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه طبیعی انجام شد. در این آزمایش واکنش نهال های هفت گونه مختلف مرکبات شامل نارنج، نارنگی محلی، نارنگی کارا، گریپ فروت،پرتقال والنسیا، پرتغال محلی و لیمو ترش نسبت به آلودگی به این بیماری مورد بررسی قرارگرفتند. جهت ایجاد آلودگی، تعدادی ریسه گیاه سس بر روی شاخ و برگ نهال درختان مرکبات ذکر شده قرار داده شد. بعد از مدت 4 ماه که تماس و روند آلودگی با موفقیت صورت گرفت، فاکتورهایی از جمله میزان کلروفیل، تعداد هوستوریوم و وزن ریسه ها روی هر درخت اندازه گیری شدند. نتایج اولیه این آزمایش نشان داد که گونه های مختلف مرکبات مذکور واکنش های بسیار متفاوتی نسبت به آلودگی سس نشان دادند، بطوریکه میتوان این گونه ها را بر اساس میزان موفقیت اتصال هوستوریوم سس به آنها به گونه های متحمل و حساس طبقه بندی نمود. بر اساس نتایج بدست آمده، نارنج و پرتقال والنسیا مقاومت نسبی نسبت به این بیماری نشان دادند، در حالی که لیموترش و نارنگی حساسیت شدیدی از خود بروز دادند. نتایج این آزمایش به عنوان اولین پژوهش در کشور، اطلاعات اولیه بسیار مفیدی را در زمینه شناسایی میزان حساسیت پنج گونه از مرکبات به آلودگی این بیماری را فراهم آورده است که می تواند زمینه پژوهش های بعدی را پایه گذاری کند.