اعظم سیدی

کم آبی از مهمترین عوامل کاهش دهنده رشد و عملکرد گیاهان زراعی و حتی گیاهان دارویی است. با این وجود بررسی ها نشان داده است که کاربرد مواد محرک رشد و کودها می تواند از اثرهای منفی کم آبی بر رشد و تولید اسانس گیاهان دارویی بکاهد. لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا پایان رسیدگی و قطع آبیاری از آغاز شاخه دهی تا رسیدگی فیزیولوژیکی) و کاربرد کودها و مواد محرک رشد (عدم کاربرد مواد محرک رشد ، محلول پاشی برگی پوترسین با غلظت5/0 و 1 میلی مولار بر لیتر، کاربرد خاکی اسید هیومیک و قارچ مایکوریزا) بر رشد، عملکرد اسانس و جذب مواد غذایی گیاه دارویی بالنگو انجام شد. این بررسی در سه تکرار به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه بیشترین عملکرد اسانس در گیاه در گیاه دارویی بالنگو با 77/0 کیلوگرم در هکتار در آبیاری کامل + کاربرد خاکی اسید هیومیک حاصل گردید. کم آبی به ویژه قطع آبیاری از آغاز شاخه دهی تا رسیدگی فیزیولوژیکی کاهش معنی داری را در عملکرد اسانس بالنگو باعث شد و این صفت را تا 8/28 درصد در عدم کاربرد مواد محرک رشد کاهش داد. در این مطالعه در اغلب صفات رشدی و فیزیولوژیک، تیمار قطع آبیاری از آغاز شاخه دهی تا رسیدگی فیزیولوژیکی کاهش معنی داری را باعث شد که بیشترین کاهش با 4/45 درصد مربوط به محتوای قندهای محلول بود. با این وجود تیمار قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا پایان رسیدگی در اغلب صفات تأثیر معنی داری نداشت. در بین تیمارهای کودی و مواد محرک رشد نیز کاربرد خاکی اسید هیومیک و کاربرد خاکی قارچ مایکوریزا بیشترین اثر مثبت را بر خصوصیات مورد بررسی در بالنگو داشتند. در بین صفات بیشترین پاسخ را صفات محتوای قندهای محلول فسفر به ترتیب با 5/60 و 8/44 درصد افزایش به کاربرد خاکی قارچ مایکوریزا نشان دادند. در کل با توجه به نقش دارویی و اقتصادی درصد اسانس، کاربرد خاکی اسید هیومیک جهت بهبود رشد و عملکرد بالنگو در شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری مطلوب به نظر می رسد.