عبدالله رمضانی قرا

مقدمه: مس یک عنصر کمیاب بیولوژیکی است که برای واکنشهای مختلف سوخت و ساز بدن و آنزیم لازم است. فعالیتهایی مانند کاتالاز، پراکسیداز، سیتوکروم اکسیداز و همچنین برای جذب آهن ضروری است (1و 4). سولفات مس در زمینه های کشاورزی و صنعتی استفاده می گردد. بطور مثال در مصارف کشاورزی به عنوان یک آفت کش مورد استفاده قرار می گیرد (2). با توجه به ویژگی پایدار بودن عناصر سنگین که بر خلاف ترکیبات آلی از طریق فرایند های شیمیایی یا زیستی تجزیه نمی شوند از دیدگاه بهداشتی، اقتصادی و اکولوژی بسیار حائز اهمیت می باشد (3). بیش از حد قرار گرفتن در معرض مس تولید عوارض گسترده جانبی در سیستم های مختلف فیزیولوژی نماید (4). دز بالای مس باعث بروز انواع مشکلات بالینی از جمله همولیز، زردی و نارسایی کلیوی را شامل می شود (2). استفاده از ترکیبات داروئی با منشا گیاهی از زمانهای بسیار دور مورد توجه بشر بوده است. یکی از دلایل مهم تمایل جوامع پزشکی به استفاده از ترکیبات گیاهی عوارض جانبی پایین آنها نسبت به داروهای شیمیایی بوده که طی سالها مصرف در طب سنتی به اثبات رسیده است (5). گیاه خرفه با نام علمی Portulacaoleraceaو از تیره پرتولاکاسه (Portulacaceae) است. دارای برگ های گوشتی و تا ارتفاع 40 سانتیمتر رشد می کند که در شرق میانه به عنوان علف هرز مهاجم در نظر گرفته می شود (6). بنابراین هدف از انجام این مطالعهبررسی تاثیر عصاره گیاه دارویی خرفه بر نارسایی کلیوی موشهای صحرایی بدنبال مسمومیت با سولفات مس بوده است.