عبدالله رمضانی قرا

چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات محافظتی خرفه بر نکروز کبدی القا شده توسط سولفات مس در موش های صحرایی بود. جهت بررسی تاثیر گیاه دارویی خرفه بر نکروز کبدی 28 سر موش های صحرایی با وزن تقریبی 180 تا 200 گرم به چهار گروه تیمار مختلف تقسیم گردید که به شرح زیر می باشد.گروه اول که بطور آزادانه دسترسی به آب و مواد غذایی داشته و هیچ گونه تیماری برروی آنها صورت نگرفت. گروه دوم روزانه میزان 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن سولفات مس دریافت کردند، گروه سوم روزانه میزان 400 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن عصاره گیاه خرفه بصورت گاواژ دریافت نمودند و گروه چهارم توسط سولفات مس و خرفه با دزهای ذکر شده بالا تیمار شدند. طول دوره تیمار یک ماه و در پایان دوره نمونه های خون و کبد از تمامی گروه ها جمع آوری گردید. فعالیت سرمی آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتیت آمینو ترانسفراز (AST)، آنتی اکسیدان های گلوتاتیون پراکسیداز (GPx)، کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و پراکسیداسیون چربی (LPO) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بررسی میزان سطح مس، وزن کبد، مطالعات هیستولوژی و بررسی تغییرات ساختار ماکرومولکولی توسط روش طیف سنجی مادون قرمز با تبدیل فوریه (FTIR) در بافت کبد انجام شد. تیمار با عصاره خرفه منجر به کاهش معنی داری در فعالیت سرمی ALT وAST ، وزن کبد، سطح مس و همچنین میزان LPO و افزایش معنی داری در میزانSOD ، GPx و CAT مشاهده گردید. همچنین خرفه باعث مهار استرس اکسیداتیو و هیستوپاتولوژیک بافت کبد و حفظ ساختارهای چربی، پروتئین و اسیدهای نوکلئیک شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که عصاره گیاه خرفه با مهار استرس اکسیداتیو، کبد را در برابر آسیب حاد ناشی از دز مزمن سولفات مس محافظت می کند.