امان الله سلیمانی

محدودیت منابع آب و گسترش سطح زیر کشت با هدف افزایش تولید محصولات زراعی, اهمیت دستیابی به ژنوتیپ های متحمل به شرایط محیطی دشوار با راندمان مصرف آب بالا را آشکار می سازد. به منظور ارزیابی تغییرات عملکرد دانه و اجزای آن و همچنین برخی صفات زراعی ژنوتیپ های گندم در شرایط تنش خشکی, آزمایشی بر اساس قطع آب آبیاری در مرحله 50% خوشه دهی با 7 ژنوتیپ گندم شامل ارقام وریناک, چمران, آنفارم, یاوارس مادری, S-78-11, کرخه و یاوارس گواهی شده تحت شرایط آب و هوایی جیرفت در سال 87-1386 اجرا گردید. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر وزن هزار دانه, تعداد ساقه در هر بوته و تعداد ساقه غیر بارور در هر بوته در سطح 5% و برای تعداد ساقه بارور در هر بوته, طول سنبله, تعداد دانه در واحد سطح و طول ریشک در سطح 1% تفاوت معنی داری وجود داشت. مطالعات انجام شده نشان می دهد که ارقام مختلف گندم نسبت به تنش خشکی عکس العملهای متفاوتی از خود نشان دادند به طوری رقم یاوارس گواهی شده و S-78-11 کمترین عملکرد دانه را در بین ارقام داشته و با سایر ارقام تفاوت معنی دار داشته اند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم های وریناک, آنفارم, چمران, کرخه و یاوارس مادری بود که با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. در نتیجه با تعیین شاخص های مناسب در اصلاح ارقام متحمل می توان خسارت ناشی از تنش خشکی را به حداقل رساند.