حمیدرضا علیزاده

باکتری های محرک رشد گیاه (PGPB) نقش کلیدی در ارتقاء رشد گیاهان از طریق مکانیسم های مستقیم و غیرمستقیم ایفا می کنند. در این پژوهش، 26 جدایه باکتریایی متعلق به چهار جنس سودوموناس (Pseudomonas) ، باسیلوس (Bacillus)، ازتوباکتر (Azotobacter) و آزوسپیریلیوم (Azospirillum) با هدف بررسی قابلیت آن ها در اعمال مکانیسم های محرک رشدی مورد ارزیابی قرار گرفتند. فعالیت های زیستی مورد بررسی شامل تولید ایندول-3-استیک اسید (IAA) به عنوان هورمون محرک رشد، تثبیت بیولوژیک نیتروژن، انحلال فسفات های نامحلول معدنی و سنتز سیدروفور بودند. نتایج نشان داد جدایه های Bacillus subtilis، Bacillus paralicheniformis، Pseudomonas fluorescens، Azotobacter chroococcum و Azotobacter salinestris بیشترین میزان تولید سیدروفور را داشتند. همچنین جدایه های Bacillus subtilis، Bacillus velezensis و Pseudomonas fluorescens بیشترین توان حل کنندگی ترکیبات حاوی فسفات معدنی نامحلول را داشتند. نتایج بررسی کیفی توان تولید ایندول استیک اسید و تثبیت بیولوژیک نیتروژن نشان دادند که 19 جدایه قادر به تثبیت نیتروژن و همچنین 10 جدایه قادر به تولید ایندول استیک اسید بودند. به طور کلی نتایج نشان داد که بسیاری از جدایه ها دارای توانایی قابل توجهی در یک یا چند مکانیسم محرک رشد گیاه بودند، که بیانگر پتانسیل بالای آن ها در استفاده به عنوان کودهای زیستی چندمنظوره می باشد. این پژوهش می تواند زمینه ساز شناسایی و بهره برداری از سویه های بومی مؤثر در تولید محصولات زیستی جهت ارتقاء رشد گیاهان در شرایط کم نهاده و استفاده آن ها در برنامه های مدیریت حاصلخیزی پایدار خاک باشد.