حمیدرضا علیزاده

بیماری کپک خاکستری یکی از بیماری های شایع خیار به خصوص درکشت گلخانه ای است. عامل این بیماری گیاهی بر روی طیف وسیعی از محصولات کشاورزی ازجمله خیار اثرگذار است. این قارچ تمام اندام های هوایی گیاه را آلوده می کند و در شرایطی که رطوبت جو زیاد باشد اسپور قارچ به صورت کپک خاکستری رنگ قابل مشاهده است. با توجه به شدت خسارت این بیماری استفاده از کنترل شیمیایی اجتناب ناپذیر است. قارچ کش هایی رایج علیه این بیماری، دارای تأثیرات متفاوتی بر روی قارچ عامل بیماری کپک خاکستری می باشند، لذا تعیین مؤثرترین قار چکش ها با دوره کارنس مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پروژه هفت قارچ کش رایج در منطقه شامل سیگنوم، رورال تی اس، لونا، بلکیوت، ناتیوو، داکونیل و کاپتان را علیه این بیماری در سطح آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور در شرایط گلخانه، اعمال تیمار های آزمایش (محلول پاشی کرت های آزمایشی) در زمان مشاهده اولین علائم بیماری آغاز و با فواصل زمانی هفت روز در چهار نوبت ادامه یافت. ارزیابی تیمارها با برآورد درصد وقوع بیماری از طریق شمارش تعداد 100 گل و 100 میوه به طور تصادفی برای هر کرت و تعیین مجموع گل ها و میوه های آلوده قبل از هر محلول پاشی و هفت روز بعد از آخرین محلول پاشی انجام گرفت. سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) با استفاده از میانگین وقوع بیماری در ارزیابی های متوالی و اثربخشی تیمارها در کاهش بیماری در مقایسه با شاهد آ ب پاشی محاسبه شد. همچنین به منظور بررسی تأثیر قار چکش ها بر درصد جوانه زنی کنیدیوم های B. cinerea در شرایط آزمایشگاهی، 350 میکرو لیتر سوسپانسیون 105×2 کنیدیوم در هر میلی لیتر قارچ به پتری دیش های حاوی محیط کشت به همراه غلظت های مختلف قارچ کش و همچنین محیط کشت به همراه آب مقطر به عنوان شاهد اضافه شد. پس از گذشت 24 ساعت، در زیر میکروسکوپ، با عدسی چشمی 40× تعداد 50 الی 100 کنیدیوم شمارش شدند. کنیدیوم هایی که طول لوله تندش آن ها از طول کنیدیوم بیشتر بود جوانه زده در نظر گرفته شد و درصد کنیدیوم های جوانه نزده در مقایسه با شاهد پس از 24 ساعت به دست آمد. همچنین درصد بازدارندگی در مورد هر قارچ کش روی رشد میسیلیومی قارچ B. cinerea ارزیابی و سنجش شد. نتایج نشان داد در شرایط گلخانه، قارچ کش رورال تی اس و لونا بهترین اثر و قارچ کش کاپتان و داکونیل کمترین اثر را بر روی کنترل بیماری کپک خاکستری داشتند. در ارزیابی آزمایشگاهی نیز اثر قار چکش ها بر روی میزان رشدمیسیلیوم قارچ و همچنین درصد جوانه زنی قارچ موردبررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد که قارچ کش رورال تی اس و لونا بیشترین و کاپتان و داکونیل کمترین تأثیر را روی رشد پرگنه قارچ و قارچ کش رورال تی اس و لونا بیشترین و قارچ کش داکونیل و کاپتان کمترین اثر را روی درصد جوانه زنی قارچ داشته است. استفاده از قارچ کش سیگنوم سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری تعداد گل و میوه آلوده به قارچ را در مقایسه با شاهد (با آب پاشی و بدون آب پاشی) به نصف کاهش داد. این در حالی است که بیشترین کارایی قار چکش ها در کنترل جوانه زنی و رشد قارچ در شرایط آزمایشگاهی از قارچ کش لونا و رورال تی اس حاصل شد.