ابوالقاسم حمیدی مقدم

چکیده: رادیکال آزاد اتم یا گروهی ا ز اتمهاست که با دارا بودن الکترونهای تک بسیار واکنش پذیرند و خطر اصلی آنها زمانی است که با اجزای مهم سلولی از جملهDNA و یا غشای سلولی واکنش نشان می دهند و آسیبهای فراوانی را به مولکولهای زیستی مانند پروتئینها و کربوهیدراتها وارد می کنند . یک سیستم دفاعی مناسب علیه رادیکالهای آزاد آنتی اکسیدانتها می باشند. . امروزه توجه ویژه ای به اثرات محافظتی آنتی اکسیدانها با منشاء طبیعی شده است. استفاده از گیاهان دارویی جهت درمان طیف وسیعی ازبیماریها، به سرعت در حال توسعه میباشد. ایران دارای امکانات زیادی در تولید و صادرات گیاهان داروئی می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خواص آنتی اکسیدان تعدادی از گیاهان داروئی جنوب ایران انجام گردیده است.در این تحقیق 10 گونه مختلف گیاه داروئی جنوب ایران انتخاب و جمع آوری شدند وبرای بررسی فعالیت آنتی اکسیدان آنها عصاره آبی و الکلی آنها تهیه گردید. قدرت آنتی اکسیدانی این گیاهان با روش (Ferric Reducing /Antioxidant Power)FRAP مورد بررسی قرار گرفت . همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی این گیاهان با تاثیر عصاره آنها با غلظتهای مختلف در مهار همولیز گلبولهای قرمز ایجاد شده به وسیله پر اکسید هیدروژن (H2O2 ) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج به صورت میانگین و انحراف معیار با تکرار حداقل 3 بار آزمایش محاسبه و با یکدیگر مقایسه گردید. برای مقایسه اثر غلظتهای مختلف از آزمونهای آماری t One Sample استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین قدرت آنتی اکسیدان بترتیب در بین عصاره آبی و الکلی گیاهان آویشن ، گلپوره، زوفا، مورد، اسطخودوس ، قلفون، زرشک، چای ،نعنا و در آخر حنا مشاهده گردید و همبستگی مثبت و معنی داری بین فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های آبی و الکلی به دست آمد. افزایش قابل توجه ای در مهار همولیز گویچه های خون توسط گیاهان داروئی با خواص آنتی اکسیدان بالا مشاهده شد و همچنین این اثر با افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی گیاهان افزایش چشم گیری را نشان داد. با توجه به نتایج بدست آمده برخی از گیاهان داروئی با خواص آنتی اکسیدانی بالا قادر به مهار فرایندهای حاصله از رادیکالهای آزاد می باشند. بنابراین با علم به این گیاهان داروئی می توان از آنها در پیشگیری و یا درمان بیماریها در کنار داروهای شیمیایی استفاده کرد.