ابوالقاسم حمیدی مقدم

حنا (Lawsonia inermis L.) درختچه ای زینتی و دارویی، حاوی ماده موثره لاوسون بوده که در برخی از مناطق جنوب و جنوب شرق ایران کشت می شود. تنش شوری یکی از عمده ترین تنش های محیطی غیر زیستی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه را از جوانه زنی بذر، رشد رویشی تا نمو زایشی تحت تاثیر قرار می دهد. پلی آمین ها از جمله پوترسین می توانند نقش مهمی در رشد و نمو گیاه و پاسخ به تنش ایفا کنند. به منظور بررسی تاثیر پوترسین و تنش شوری NaCl بر برخی از شاخص های جوانه زنی بذور حنا، یک آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در ژرمیناتور به مدت 11 روز اجرا شد. فاکتور اول سطوح پوترسین (صفر و 75/0 میلی مولار) و فاکتور دوم شامل چهار سطح تنش شوری صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار NaCl) بود. نتایج نشان داد میان تیمارهای پوترسین اختلاف معنی داری در سطح شوری شاهد بر شاخص های جوانه زنی بذور حنا به غیر از شاخص بنیه بذر وجود ندارند. اگرچه برهمکنش پوترسین (75/0 میلی مولار) در تنش شوری سبب کاهش آثار منفی تنش شوری 50 و 100 میلی مولار NaCl بر سرعت جوانه زنی بذر حنا شد، ولی سبب تشدید آثار منفی تنش شوری 150 میلی مولار بر درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر گیاهچه، شاخص بنیه بذر و فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در مقابسه با شاهد شد. نتایج نشان داد که جوانه زنی بذور حنا حساس به تنش شوری است و تنها قادر به تحمل سطوح پایین تنش شوری (50 میلی مولار) می باشند. با توجه به همبستگی مثبت و معنی داری بین فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و درصد جوانه زنی (r=0.98)، می توان استنباط کرد که احتمالاً تغییر در فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز سبب کاهش درصد جوانه زنی بذرهای حنا شده است.