ابوالقاسم حمیدی مقدم

تنش شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که می تواند رشد و فیزیولوژی گیاه را تحت تأثیر قرار دهد. در این مطالعه، نقش قارچ مایکوریزا آربوسکولار (Glomus mossea) و اسید آمینه پوتریسین در تعدیل اثرات منفی شوری بر برخی از ویژگی های رویشی و فیزیولوژیکی گیاه توت فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در زمستان 1399 در گلخانه پژوهشی دانشگاه جیرفت اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل دو سطح قارچ مایکوریزا (صفر و 30 گرم مایه قارچ Glomus mossea)، دو سطح پوتریسین (صفر و 5/1 میلی مولار) و دو سطح شوری (صفر و 60 میلی مولار کلرید سدیم) بودند. صفات مورد بررسی شامل سدیم و پتاسیم ریشه و برگ، وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، سطح برگ، محتوی رطوبت نسبی برگ، شاخص پایداری غشا، رنگیزه های فتوسنتزی، رادیکال-های آزاد اکسیژن، قند محلول، آنتوسیانین و پرولین برگ، بودند. نتایج نشان داد تنش شوری سبب تأثیر منفی بر ویژگی های اگرواکولوژیکی مورد ارزیابی گردید و کاربرد توأم قارچ مایکوریزا و پوتریسین موجب بهبود 90 درصدی وزن تر و 31 درصدی وزن خشک شاخساره شد و همچنین سبب افزایش نسبت ریشه به شاخساره گردید. استفاده توأم قارچ مایکوریزا و پوتریسین با تجمع یون سدیم در ریشه باعث کاهش انتقال آن به برگ ها و افزایش نسبت یون پتاسیم به سدیم در برگ، کاهش رادیکال های آزاد اکسیژن، افزایش شاخص پایداری غشاء و حفظ رنگدانه های فتوسنتزی گردید. شوری سبب افزایش کل قندهای محلول و کاربرد پوتریسین باعث تجمع پرولین و آنتوسیانین برگ گردید. بنابراین تعدیل اثرات منفی ناشی از تنش شوری توسط قارچ مایکوریزا و پوتریسین نشان دهنده سازگاری نسبتا موفق گیاه توت فرنگی با تنش شوری در حضور قارچ مایکوریزا و پوتریسین است. در نهایت، نتایج ما استفاده از تلقیح گر های زیستی در مناطق شور را توصیه نموده و چشم انداز مهمی برای استفاده از پوتریسین در تعدیل تحمل به شوری را فراهم می کند.